Mijn (t)huis, mijn kwaliteit van leven

Mijn (t)huis, mijn kwaliteit van leven
11 september 2025 admin
2 oudere mensen met rugzak

De kern van het project is de ontwikkeling van een signaleringstool die zorgprofessionals, mantelzorgers en cliënten ondersteunt bij het herkennen van factoren die kunnen leiden tot een crisissituatie thuis. De signaleringstool helpt om deze risicofactoren beter te identificeren en met de eveneens te ontwikkelen werkwijze preventief in te grijpen voordat de situatie verslechtert.

Achtergrond

Tijdens Kabinet Rutte II, waarbij indicaties voor licht verblijf werden afgeschaft en veel verzorgingshuizen hun deuren moesten sluiten, is de focus in de langdurige zorg verlegd naar het bevorderen van eigen regie, langer thuis wonen en persoonsgerichte zorg. Het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen moet deze doelen helpen realiseren. Het aantal verpleeghuisplekken is begrensd, de vergrijzing zet door, zorgvragen worden complexer en de druk op de Wlz-zorg neemt toe. Ook is sprake van een toenemende schaarste op de arbeidsmarkt en een toenemende druk op mantelzorgers (CNV, 2021). Hierdoor ontstaan lange wachtlijsten, stijgt het aantal crisisplaatsingen met 30-40% en komt de kwaliteit van zorg in het geding (NZA, 2022). Bovendien is er een risico dat het zicht op de cliënt en eventuele veranderingen in diens situatie verloren gaat, ook vanwege druk op de huisartsen(zorg) en wijkverpleging. De druk wordt nog verder verhoogd doordat voor cliënten met ZZP VV4 “thuis passende zorg” het nieuwe uitgangspunt is geworden (Zilveren Kruis, 2023).

Doel van het project

Er is weinig zicht op de totale set aan factoren die crises thuis veroorzaken en aanleiding vormen tot spoedplaatsingen. Daardoor kan moeilijk gericht preventieve zorg worden ingezet. Een doel van dit project is om een signaleringstool en te ontwikkelen die inzicht geeft in cliënt-, situatie- en zorgprocesfactoren die bijdragen aan het ontstaan van crises in de thuissituatie en leiden tot spoedplaatsingen en die richting geeft aan een preventieve werkwijze.

Plan van aanpak

Het onderzoek vindt in 3 fasen plaats. In Fase 1 richten we ons op cliënten die met een crisisopname zijn opgenomen in een verpleeghuis en(/of) hun mantelzorgers. We onderzoeken welke factoren hebben bijgedragen aan opname en welke wensen/behoeften speelden toen zij nog thuis woonden en in de overgang naar de verpleeghuiszorg (narratieve interviews), en stellen samen concept-klantreizen op (customer journeys). Om de voorspellende factoren van crises thuis aan te vullen, bevragen we zorgprofessionals en cliënten/mantelzorgers met vragenlijsten en voeren we stakeholdersessies uit waarin naast cliënten/mantelzorgers en zorgprofessionals, ook zorgkantoren en andere stakeholders worden betrokken. We doorleven kansen en knelpunten en ontwikkelen een concept-signaleringstool en preventieve werkwijze, ondersteund door deskresearch en literatuuronderzoek naar o.a. bestaande triagemodellen, instrumenten en werkwijzen.

Fase 2 is gericht op cliënten die op een wachtlijst staan voor een verpleeghuis. Met de ontwikkelde concept-signaleringstool proberen we inzicht te krijgen in hun situatie en risico op een crisis. We proberen de nieuw ontwikkelde tool en preventieve werkwijze uit en zetten in op aanscherping ervan door evaluatie en reflectie met cliënten, mantelzorgers en professionals (interviews en tussentijdse stakeholdersessies). Met de tool toetsen we ook op tussentijdse veranderingen in de situatie van cliënten.

Meer weten? Neem contact op met: Renate Werkman, onderzoeker of Nicole de Boer, onderzoeker.